O Grupo de Memoria Democrática da Universidade de Santiago de Compostela, en colaboración co Concello de Vilagarcía, instalará un monólito no cemiterio municipal de Rubiáns para render homenaxe ás vítimas da violencia franquista. A iniciativa, promovida polo equipo liderado polo profesor Lourenzo Fernández Prieto, leva por título “Lugares da Memoria Democrática” e ten como obxectivo lembrar ás persoas asasinadas e soterradas nunha fosa común no camposanto, cuxos restos non puideron ser exhumados en 2021 debido ás reformas sufridas no recinto ao longo dos anos, que dificultaron a súa localización.
O Concello de Vilagarcía, que xa colaborara na campaña de escavacións de hai tres anos, continuará prestando apoio a esta nova acción. Segundo indicaron o alcalde, Alberto Varela, e a tenente de alcalde, Tania García, trátase dunha iniciativa que, ademais de cumprir coa Lei de Memoria Democrática, “vén saldar unha débeda histórica e moral”. A instalación da peza foi acordada nunha reunión recente entre o goberno municipal e os responsables do proxecto.
A actuación xa conta coa aprobación da Xunta de Goberno Local de Vilagarcía e só está pendente do permiso da dirección xeral de Patrimonio, dado que o cemiterio de Rubiáns está catalogado como ben patrimonial. A colocación do monólito está prevista para realizarse antes de que remate o ano.
Tanto a campaña de escavación como a instalación do monólito en Rubiáns forman parte do Plan Cuadrienal da Memoria Democrática Galicia 2021-2024, executado en cumprimento da lei estatal e financiado pola Secretaría de Estado de Memoria Democrática. Este plan desenvólvese a través dun convenio asinado entre a USC, a Xunta de Galicia e outras institucións galegas.
